IBOR Advies

PICUS 3 Tomograaf

Soms worden bomen gekapt wanneer dit nog niet nodig is of vallen bomen om omdat deze eerder gekapt hadden moeten worden. Een PICUS meting geeft inzicht in de toestand van een boom

Of een boom gekapt moet worden is niet altijd direct te zien bij een Boomveiligheidsanalyse. Met een Sonic tomograaf (PICUS 3), geluidstomograaf. kunnen wij een second opinion uitvoeren. De PICUS 3 stuurt geluidssignalen door de stam en hiermee krijgen wij een beeld van de toestand van de boom.

Picus meting

Een PICUS-meting is een methode om door middel van ultrasone geluidstechnologie de gezondheid en stabiliteit van bomen te beoordelen. PICUS staat voor PiCUS Sonic Tomograph, het apparaat is ontworpen om geluidsgolven door de boomstam te sturen en te meten hoe snel deze zich door het hout bewegen. De metingen kunnen worden gebruikt om de dichtheid van het hout te bepalen, wat informatie geeft over de sterkte van de stam.

Met een PICUS-meting kunnen boomverzorgers en boominspecteurs de conditie van een boom beoordelen zonder schade aan de boom toe te brengen. Het apparaat kan worden gebruikt om holtes, scheuren, breuken en andere gebreken in de stam op te sporen. Met een PICUS meting kan de dikte van de wand van de stam op verschillende hoogtes gemeten worden.

De metingen worden vervolgens geanalyseerd met behulp van speciale software die de gegevens visualiseert in de vorm van kleurrijke beelden en grafieken. Deze informatie kan vervolgens worden gebruikt om te bepalen welke acties nodig zijn om de boom te behouden of om de veiligheid te behouden door de risico’s voor de te verminderen.

PICUS-metingen zijn een waardevol hulpmiddel bij het beoordelen van de gezondheid en stabiliteit van bomen, omdat ze een niet-invasieve manier bieden om belangrijke informatie te verkrijgen over de interne structuur van de boom. Dit kan helpen bij het nemen van weloverwogen beslissingen over het beheer en behoud van bomen in stedelijke en natuurlijke omgevingen.

Picus meting Lindeboom
PICUS meting Lindeboom

Geluidstomograaf

De geluidstomograaf is een andere benaming voor de PICUS tomograaf. De werking is hetzelfde, namelijk het maken van een afbeelding van de interne structuur van een boom.

Met een PICUS tomograaf meting worden spijkers in de stam van een boom bevestigd. Op deze spijkers komen sensoren die de geluidstrillingen door de stam meten. Door het regelmatig kloppen op de spijkers worden de trillingen opgevangen door de sensoren. De trillingen worden onderling vergeleken en hierdoor wordt de stam van binnen inzichtelijk gemaakt.

Picus nummering spijkers
PICUS meting nummering spijkers

Doorsnede boomstam

Een doorsnede van een boomstam is een dwarsdoorsnede van de stam van een boom, genomen op elke hoogte van de stam. Dit kan worden gedaan door de stam over de breedte af te zagen, zodat de interne structuur van de stam zichtbaar wordt. Een doorsnede van een boomstam kan veel informatie bieden over de boom, zoals de groeiringen, de houtsoort, de dikte van de schors, de aanwezigheid van holtes of rot en de positie van takken.

De groeiringen op de doorsnede van een boomstam geven bijvoorbeeld informatie over de leeftijd van de boom en de klimatologische omstandigheden waaronder de boom is gegroeid. De dikte van de schors kan informatie bieden over de gezondheid van de boom en de aanwezigheid van ziekten of plagen. De aanwezigheid van holtes of rot kan de stabiliteit van de boom beïnvloeden en kan van invloed zijn op de beslissingen die worden genomen over het behoud van de boom.

 

Een PICUS meting verzorgt een plaatje waarbij de doorsnede van deze boomstam te zien is. Het plaatje laat goed zien waar het hout zwak is en of de boom in zijn geheel niet sterk genoeg meer is om bij een storm te blijven staan. Een PICUS meting zal niet de jaarringen van een boom in kaart brengen maar juist de verschillen in kwaliteit hout in de interne structuur van de boom.

Doorsnede boomstam
Doorsnede boomstam

Interne structuur boom

De interne structuur van een boom omvat verschillende lagen en weefsels die essentieel zijn voor de levensduur en gezondheid van de boom.

Bij een PICUS meting wordt rekening gehouden met de verschillende lagen in een boom, 
deze kunnen qua kracht en structuur namelijk sterk verschillen en daarmee een meting verstoren.

Het begrijpen van de interne structuur van een boom is belangrijk om de gezondheid
en veiligheid van de boom te kunnen beoordelen en effectieve verzorgingsstrategieën te kunnen plannen.

Schors

De schors van een boom is de buitenste laag van de stam en takken. Het bestaat uit meerdere lagen van weefsels, waaronder kurk, fyloëem en cambium. De schors heeft verschillende functies, waaronder bescherming van de boom tegen schade door insecten, ziekten, brandwonden en fysieke schade. Het helpt ook bij het reguleren van de temperatuur van de boom door het voorkomen van overmatige verdamping van water uit de stam.

De buitenste laag van de schors bestaat uit kurkcellen, die dood zijn en worden afgestoten als de boom groeit. Dit vormt de buitenste laag van de schors, die bekend staat als de kurklaag. De kurklaag kan verschillende kleuren hebben, afhankelijk van de boomsoort, variërend van grijs en bruin tot zwart.

Onder de kurklaag bevindt zich het fyloëem, een laag levende cellen die verantwoordelijk zijn voor het transport van voedingsstoffen en suikers van de bladeren naar de rest van de boom. Het cambium, dat zich onder het fyloëem bevindt, is de dunne laag van actief delende cellen die verantwoordelijk zijn voor de groei in diameter van de boom.

De schors is een belangrijk onderdeel van de boom en kan waardevolle informatie verschaffen over de gezondheid en de conditie van de boom. Beschadiging van de schors kan leiden tot infecties en ziekten, en het is belangrijk om de schors tijdens boomverzorging en inspectie te beschermen.

PICUS meting IBOR Advies
PICUS meting IBOR Advies

Cambium

Het cambium van een boom is een dunne laag van cellen die zich bevindt tussen de bast (of schors) en het hout van de stam. Het is een van de belangrijkste weefsels in de stam van een boom, omdat het verantwoordelijk is voor de groei in diameter van de stam.

Het cambium is een actief groeigebied van de boom, waar nieuwe cellen worden geproduceerd. Deze nieuwe cellen worden aan de buitenkant van het cambium geproduceerd en differentiëren zich tot xyleemcellen (die water en voedingsstoffen van de wortels naar de rest van de boom transporteren) of fyleemcellen (die suikers en andere organische verbindingen van de bladeren naar andere delen van de boom transporteren).

Als het cambium groeit, worden de nieuwe cellen naar buiten geproduceerd, waardoor de diameter van de stam toeneemt. De buitenste laag van het cambium wordt uiteindelijk omgezet in de schors van de boom, terwijl de binnenste laag verder blijft groeien en differentiëren in hout.

Het cambium is dus een cruciaal onderdeel van de groei van een boom en kan worden beschouwd als het “levende” deel van de stam. Het is belangrijk om het cambium tijdens boomverzorging te beschermen, omdat beschadiging van het cambium de groei en overleving van de boom kan belemmeren.

Fysiologisch hout

Fysiologisch hout, ook wel bekend als reactiehout of spanninghout, is een speciaal type hout dat wordt gevormd als reactie op externe krachten of stimuli. Dit type hout wordt geproduceerd door bomen om hun stam of takken te versterken en hun stabiliteit te verbeteren.

Fysiologisch hout kan worden gevormd aan de onderzijde van takken of stammen die onder spanning staan, of aan de bovenzijde van takken of stammen die onder compressie staan. Dit type hout heeft verschillende kenmerken, waaronder een dichtere structuur en een hogere elasticiteit dan normaal hout. Dit maakt het sterker en beter bestand tegen buig- en trekkrachten.

Er zijn twee soorten fysiologisch hout: reactiehout en traagheidshout. Reactiehout wordt gevormd aan de onderkant van takken of stammen die onder spanning staan, terwijl traagheidshout wordt gevormd aan de bovenkant van takken of stammen die onder compressie staan.

Reactiehout kan worden herkend aan de karakteristieke scheve groei van de vezels en kan worden gebruikt als een indicator van de richting van de belasting die een boom heeft ondergaan. Traagheidshout daarentegen heeft meestal een rechtere vezelstructuur dan normaal hout.

Hoewel fysiologisch hout kan helpen om de stabiliteit van bomen te verbeteren, kan het ook de kwaliteit van het hout beïnvloeden. Het kan bijvoorbeeld leiden tot vervorming van het hout en het kan de zaagbaarheid van het hout verminderen. Daarom is het belangrijk om rekening te houden met het fysiologisch hout bij het plannen van houtkap en bij het selecteren van hout voor verschillende toepassingen.

Kernhout en spinthout

Kernhout is het hout dat zich in het centrum van een boom bevindt en dat afwijkt van het buitenste hout, het spinthout. Het is het oude, harde en duurzame hout dat in sommige boomsoorten donkerder van kleur is dan het spinthout.

Kernhout wordt gevormd wanneer de boom ouder wordt en het spinthout niet langer levend weefsel is. Het kernhout heeft als belangrijke functie de stabiliteit van de boom te waarborgen. In tegenstelling tot spinthout heeft kernhout geen licht doorlatende cellen en kan het geen vocht meer transporteren. Dit zorgt ervoor dat het kernhout harder, droger en duurzamer is dan spinthout.

Kernhout wordt vaak gebruikt in de houtindustrie vanwege zijn duurzaamheid en sterkte. Het wordt vaak gebruikt voor meubels, vloeren, fineer, beeldhouwwerken en andere decoratieve toepassingen. Het is belangrijk op te merken dat de kleur van kernhout kan variëren afhankelijk van de boomsoort en de omgeving waarin de boom is gegroeid. Zo kan het kernhout van een eikenboom bijvoorbeeld een diepbruine kleur hebben, terwijl het kernhout van een grenenboom een lichtere kleur heeft.

Boomholte

Holtes zijn ruimtes of gaten die zich vormen in een object, in dit geval in bomen. In bomen kunnen holtes op natuurlijke wijze ontstaan door rotting of beschadiging van het weefsel in de boom. Holtes kunnen ook worden veroorzaakt door insecten of andere plagen die zich voeden met het hout.

Holtes in bomen kunnen zowel negatieve als positieve effecten hebben op de boom. Aan de ene kant kunnen grote holtes de structuur van de boom verzwakken en de stabiliteit van de boom verminderen. Aan de andere kant kunnen holtes ook een belangrijke rol spelen in de biodiversiteit van een ecosysteem. Holtes kunnen dienen als nestplaatsen voor dieren zoals vogels, eekhoorns, vleermuizen en insecten.

Bij oudere bomen kunnen grote holtes ontstaan die een belangrijke ecologische functie hebben, zoals het bieden van een habitat voor dieren. Sommige bomen hebben zelfs zoveel holtes dat ze holle bomen worden genoemd en dienen als natuurlijke schuilplaatsen en nestplaatsen voor verschillende dieren. Holtes kunnen ook worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek naar de leeftijd en geschiedenis van een boom, bijvoorbeeld door het bestuderen van de groeiringen aan de binnenkant van de holte.

Een holte is ook niet direct gevaarlijk voor een boom, een holle boom is namelijk stabieler dan een starre boom. Bij het hol worden van een boom kan deze beter meedeinen op de wind en hierdoor minder snel breken. Vuistregel kan gehanteerd worden dat een boom voor 2/3de hol mag zijn en zelfs nog 1/3de open aan een kant.

Boomholte
Holte in boom
Stopmotion PICUS 3 meting